BLOG: Momentaandraaien

Onlangs kreeg ik de vraag: Hoe vast moet ik een schroef aandraaien op een elektrisch component?

In een elektrische schakeling worden uiteenlopende typen verbindingen gemaakt. Bijvoorbeeld schroefverbindingen tussen draden en elektrische componenten.

Om brand in een paneel te voorkomen is het belangrijk dat de kwaliteit van elektrische verbindingen goed is. De kwaliteit wordt voornamelijk bepaald door :
• de keuze van de metalen
   Verbind alleen dezelfde metalen (bijvoorbeeld koper aan koper) met elkaar. Bij het toepassen van verschillende metalen moeten voorzorgsmaatregelen tegen contactcorrosie worden getroffen;

• de grootte en de conditie van de gezamenlijke oppervlakte waarmee beide metalen elkaar raken.
Bij voorkeur de oppervlakte zo groot mogelijk en de oppervlakte schoon en glad
Zo geven fabrikanten bijvoorbeeld aan hoe lang een draad gestript moet worden om in een kooiklem aan te sluiten.

• De kracht waarmee beide metalen elastisch contact maken met elkaar.
Fabrikanten van elektrische componenten hebben op basis van proeven bepaald hoe vast een schroefverbinding moet worden aangedraaid om de optimale verbinding te krijgen. Deze informatie staat bijvoorbeeld beschreven op het component of op de verpakking of in data sheets.

Bron Anton Kerkhofs
Aardlekautomaat met informatie in het doosje
CU min AWG 18 (0,75mm²), max AWG 4 (25mm²),   2,4 Nm

Bron Anton Kerkhofs

Installatieautomaat met informatie op de zijkant van het component.
Blanke koperdraad 15mm gestript; Moment 3,5Nm.

Informatie is

• het Moment (de kracht van aandraaien van bouten of schroeven) In het Engels: tightening torque
• Welke metaal mag worden aangesloten (bijv. CU)
• De minimale en maximale doorsnede van de geleiders
• De uitvoering; litzedraad, samengeslagen draad of massieve draad of litzedraad voorzien van een ader eindhulsje

Het moment waarmee een schroef wordt aangedraaid bepaald in grote mate de kwaliteit van de verbinding. Vaak wordt een schroef op goed geluk aangedraaid . Het moment waarmee feitelijk een schroef moet worden aangedraaid is tussen de verschillende merken en uitvoeringen van uiterlijk dezelfde componenten erg groot! Zo moet de ene installatieautomaat met een moment van 1,8 NM worden aangedraaid, de andere met 3,5 Nm. Dit is een enorm groot verschil in datgene wat wordt ervaren bij het vastdraaien!

“Vast is vast” is dus een persoonlijk gevoel dat vaak niet matched met de technische aanbevelingen van de fabrikant.

Zeker geldt niet hoe vaster hoe beter. Als de verbinding stroom voert , neemt de temperatuur toe en zullen de kooiklem en de hierin aangesloten geleider uitzetten. Te los geeft uiteraard een te hoge overgangsweerstand. Het enige juiste is, op basis van research door de fabrikant, de schroef met een momentschroevendraaier aan te draaien zoals de fabrikant dat voorschrijft. Ook het periodiek ” nadraaien” van de schroef is slecht voor de kwaliteit van de verbinding. Pas dus bij het aansluiten van elektrische componenten een moment -schroevendraaier toe.

Frappant is dat in de panelenbouw het gebruik van een momentschroevendraaier of –sleutel gangbaar is, maar dat monteurs deze zelden gebruiken.

Door: Anton Kerkhofs